Czytelnia : Gombrowicz

Czytelnia Tomasz Tyczyński "Ciągle młode muzeum"

Pięć lat temu zainaugurowało swoją działalność Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli, będące oddziałem warszawskiego Muzeum Literatury. 10 i 11 października odbyło się uroczyste otwarcie, a 14 października był pierwszym dniem zwiedzania ekspozycji. .

Od tego czasu odwiedziło nas ponad 25 000 osób, zorganizowaliśmy ponad 100 wydarzeń kulturalnych i intelektualnych. Jesteśmy muzeum dla mniejszości – tej czytającej i potrzebującej kontaktu z żywym słowem literackim. Okazuje się, że w Radomiu i innych okolicach Wsoli jest całkiem liczna publiczność kulturalna, wymagająca i wrażliwa, która chce uczestniczyć w wydarzeniach artystycznych i intelektualnych na wysokim poziomie. Do tej publiczności, stopniowo poszerzającej się o osoby przyjeżdżające do Wsoli z różnych części Polski i świata, adresowana jest nasza oferta.

Muzeum Witolda Gombrowicza jest placówką kameralną, nie tylko ze względu na niewielką powierzchnię siedziby. Pracuje tu zaledwie sześć osób, dotacja na działalność merytoryczną też jest „kameralna” – żeby nie ograniczyć się tylko do udostępniania ekspozycji, od początku szukamy sponsorów. W tym roku pozyskamy od naszych darczyńców i przyjaciół dziesięciokrotność dotacji.

 

Narzekamy umiarkowanie, bo dzięki temu przekonaliśmy się, że w najbliższym otoczeniu mamy wielu ludzi, którzy rozumieją, że warto inwestować również w sfery mniej określone niż gospodarka, ale równie ważne dla rozwoju społecznego. Nasi przyjaciele i mecenasi to ludzie zapracowani, rzadko znajdują więc czas , by uczestniczyć w wydarzeniach, których bez ich szczodrości by nie było.

 

Działalność edukacyjną i animowanie twórczych postaw wobec kultury prowadzimy w różnych formach, mniej lub bardziej tradycyjnych: od wykładów, spotkań dyskusyjnych, poprzez małe formy teatralne, po koncerty, także muzyki rockowej i alternatywnej. Dzięki hojności naszych donatorów nikomu nie ograniczamy dostępu do naszej oferty, pozostaje ona bezpłatna, choć wdzięczni jesteśmy za datki od odwiedzających Wsolę.

Nie stosujemy przymusu szkolnego w celu poprawienia sobie statystyk frekwencyjnych, ale naszą ofertę edukacyjną staramy się dostosowywać do oczekiwań edukatorów i edukowanych. Mimo ograniczeń finansowych prowadzimy też działalność wydawniczą, wsolskie rozmowy literackie można też znaleźć w Internecie.

W spotkaniach autorskich i dyskusjach literackich uczestniczyli wybitni goście, m.in.:  Rita Gombrowicz, Jorge Lavelli, Miquel Grinberg, Marek Bieńczyk, Stefan Chwin, Olga Tokarczuk, Kazimiera Szczuka, Klementyna Suchanow, Mariusz Wilk, Bronisław Świderski, Zbigniew Kruszyński, Andrzej Bart, Marcin Sendecki, profesorowie Jerzy Jarzębski, Andrzej St. Kowalczyk, Rolf Fieguth, a także tłumacze: Jerzy Jarniewicz, Anders Bodegård, Olaf Kühl, Bożena Zaboklicka, Danuta Borchardt, Lajos Palfalvi.

Pokazaliśmy również interesujące monodramy i spektakle, m.in.: Andrzeja Seweryna „Dziennik”, Ireny Jun „Biesiada u hrabiny Kotłubaj, „Trans-Atlantyk” w wykonaniu Henryka Jóźwiaka, „Z obłoków na ziemię” w reżyserii i z udziałem Jana Nowickiego, a także próby mierzenia się z Gombrowiczowską formą młodych:  „Gombrotyp” Przemysława Gąsiorowicza, „A teraz Ja!” Grzegorza Sierzputowskiego, „Dziewictwo”  w wykonaniu Aliny Czyżewskiej. Planujemy zorganizowanie cyklicznego przeglądu małych form Gombrowiczowskich, by pobudzać ich powstawanie – na razie na przeszkodzie stoi brak pieniędzy, jak zwykle, ale tę przeszkodę też w końcu weźmiemy.

Mimo że całą powierzchnię wystawienniczą zajmuje w muzeum ekspozycja stała, udało nam się zorganizować kameralne wystawy czasowe – jedna była nawet „chwilowa”: przez trzy godziny można było oglądać w MWG rękopis „Kronosu”, który przechwyciliśmy w drodze z Wyd. Literackiego do Biblioteki Narodowej. Zorganizowaliśmy też  prezentację zakupionych przez nas listów Witolda Gombrowicza do Juana Carlosa Gomeza, a także przy współpracy z Instytutem Literackim wystawę fotografii Barbary Czartoryskiej „Widziane w Laficie”.

We Wsoli odbywają się też koncerty ambitnej muzyki z dobrym tekstem, wystąpili u nas m.in.: Magda Umer, Stanisław Soyka,  Wojciech Waglewski, Mateusz Pospieszalski, Grażyna Auguścik i Trio Andrzeja Jagodzińskiego, Maja Kleszcz, Krzysztof Daukszewicz, Renata Przemyk, Mariusz Lubomski, Piotr Bukartyk, a także młode zespoły: Chłopcy kontra Basia, Kumka Olik, Pustki, Dominika Barabas Band.

Zorganizowaliśmy również polską prapremierę filmu dokumentalnego Agnieszki Herbich i Lucasa Trajtengartza „Zabijcie Witolda”, zawierającego wspomnienia ostatnich żyjących świadków argentyńskiej biografii Gombrowicza. Film z naszej inspiracji sfinansowało Ministerstwo Spraw Zagranicznych, twórcom służyliśmy pomocą merytoryczną.

Wydaliśmy  książkę „Gombrowicz i okolice”, dokumentującą pięć lat działalności Muzeum, tom wspomnieniowy o Jerzym Gombrowiczu „A to był Gombrowicz!” przygotowany przez Dominikę Świtkowską, „Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli” pod red. Tomasza Tyczyńskiego i Dominiki Świtkowskiej,  tomiki poetyckie w serii „bibuła literacka”:  Radosława Wiśniewskiego „Abdykacja” oraz „Czarna taksówka” Roberta Utkowskiego; opiekunem merytorycznym serii jest Jarosław Klejnocki.

Muzeum organizuje  wydarzenia cykliczne: Noc Muzeów, piknik artystyczny Apetyt na Gombrowicza, Panel Gombrowiczowski, Twarze i Gęby, Prowincja Gombrowicz.

W roku 2013 zorganizowaliśmy cykl „Powrót Gombrowicza” przypominający o 50 rocznicy powrotu Witolda Gombrowicza do Europy , a w tym roku projekt „Gombrowicz rusza (w) świat”, przypominający, że mija 75 lat od wyjazdu pisarza z Polski oraz upamiętniających jego 110 urodziny.

Muzeum prowadzi działalność edukacyjną, współpracując ze szkołami nie tylko z Radomia i z terenu gminy Jedlińsk, ale także z innych części kraju. Szczególną uwagę zaczynamy też poświęcać aktywnym osobom starszym, nawiązując współpracę z uniwersytetami trzeciego wieku.

W tym roku najważniejszym wydarzeniem organizowanym przez MWG jest międzynarodowa konferencja naukowa „Gombrowicz z przodu i z tyłu”, w której weźmie udział blisko 60 uczestników z dziewięciu krajów. Konferencja, organizowana wespół z radomskim uniwersytetem, przy współpracy radomskiego teatru rozpocznie się 20 października.

 

 

Instytucja współprowadzona przez Samorząd Województwa Mazowieckiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

  • Logo Mazowsze
  • Logo MKiDN